RAM is een kernonderdeel van uw computer. Het bevat de gegevens die worden gebruikt door de huidige processen. RAM biedt gegevens met hoge snelheid en lage latentie voor de best mogelijke prestaties. In de volksmond wordt RAM geleverd in RAM-sticks. De echte naam voor een RAM-stick is echter een DIMM.
Wat is een DIMM?
DIMM staat voor Dual In-line Memory Module en is sinds het midden van de jaren negentig de algemene vormfactor van RAM. Het was een upgrade van SIMM of Single In-Line Memory Module. Het belangrijkste verschil tussen SIMM en DIMM is dat de pinnen aan weerszijden van de SIMM overbodig zijn. Op DIMM's zijn de pinnen aan weerszijden onafhankelijk. Dit verdubbelt - als er geen andere wijzigingen zijn - het bruikbare aantal pinnen per RAM-stick.
Deze ontwerpwijziging is doorgevoerd vanwege de release en stijgende populariteit van de originele Intel Pentium CPU, de P5. Deze CPU had een 64-bits databus, wat betekent dat hij twee SIMM's parallel moest adresseren om de bus volledig te vullen, aangezien ze elk slechts een 32-bits datapad boden. Door gebruik te maken van de pinnen aan beide zijden van de RAM-stick, boden DIMM's een 64-bits datapad in een enkel pakket, waardoor de algehele complexiteit werd verminderd en de prestaties verbeterden.
In de tussenliggende jaren zijn er voortdurend veranderingen geweest in de fysieke vorm van de DIMM. Maar het basisconcept blijft hetzelfde. Vroege SDRAM heeft in totaal 100 pinnen. SDR RAM verhoogde dat tot 168 pinnen. Sindsdien heeft de originele versie van DDR RAM het aantal pins weer verhoogd tot 184. DDR2 en DDR3 gebruikten 240 pinnen, terwijl DDR4 en DDR5 RAM 288 pinnen gebruikten.
Compatibiliteit
Hoewel het duidelijk is dat soorten RAM met verschillende pin-tellingen elektrisch incompatibel zouden zijn, zijn alle RAM-generaties inconsistent, zelfs die met overeenkomende pin-tellingen. Hier zijn veel redenen voor. Ten eerste gebruikt elke generatie een vergelijkbare maar verschillende set timings, waarbij over het algemeen nieuwe sets sub-timings worden toegevoegd.
Elke generatie RAM heeft ook totaal verschillende stroomvereisten, aangezien de benodigde spanningen zijn gedaald. Een andere reden dat RAM-generaties niet compatibel zijn, is dat ze elk andere uitgesneden "sleutels" hebben. Deze sleutels zijn: in de eerste plaats een hulpmiddel voor consumenten, waardoor het fysiek onmogelijk wordt voor RAM om in een socket te gaan dat niet compatibel is met. Dit betekent dat u kunt zien naar welke generatie RAM u kijkt door simpelweg te identificeren waar de sleuteluitsparing zich bevindt.
Opmerking: Irritant is dat de toetsen voor DDR en DDR2 op dezelfde manier direct naast elkaar zijn geplaatst, waardoor het lastig is om ze te onderscheiden zonder een directe vergelijking. Gelukkig zou dit geen probleem moeten zijn, tenzij je te maken hebt met retro-computers. Moderne DDR-standaarden hebben meer verschillende sleutellocaties waardoor ze gemakkelijker te onderscheiden zijn.
De hoogte van DIMM's is doorgaans beperkt tot 1,2 inch, omdat deze laag genoeg is om in een 1U-server te passen wanneer deze rechtop op een moederbord wordt geplaatst. Natuurlijk bevatten moderne, op de consument gerichte modellen ook warmteverspreiders om te helpen bij het koelen. Dit kan de DIMM-hoogte in sommige gevallen aanzienlijk vergroten. Sommige bijzonder grote DIMM-warmteverspreiders kunnen fysiek interfereren met grote CPU-luchtkoelers en hun ventilatoren.
Andere dingen om op te letten
De DIMM.2-connector volgt hetzelfde ontwerpconcept, met functionele pinnen aan beide zijden van de connector. In plaats van RAM vast te houden, is het ontworpen om snelle SSD's op de PCIe-bus aan te sluiten. DIMM.2 is geen bijzonder veel voorkomende vormfactor, die voornamelijk door ASUS wordt gebruikt op sommige gaming-moederborden. De bedoeling van de connector is om een montageplek te bieden voor een dubbelzijdige M.2-riser met in totaal 8 PCIe-lanes, vier voor elke M.2 SSD. Om compatibiliteitsproblemen te voorkomen, is de sleuteling van de sleuf anders. RAM-sticks kunnen niet in een DIMM.2-socket worden geplaatst en een DIMM.2-stick kan niet in een RAM-socket worden geplaatst.
Een van de wijzigingen in de DDR5-standaard is dat elke DIMM nu direct hardware voor energiebeheer bevat. Voorheen vertrouwden DIMM's op het moederbord om de voeding te beheren. Dit helpt om de prestaties aan te scherpen. Het verhoogt echter wel de individuele kosten van de DIMM's, aangezien elke DIMM nu hardware voor energiebeheer nodig heeft. Het kostenprobleem is in de begindagen van de ondersteuning ook verergerd door een hardwaretekort. Dit tekort heeft de prijzen opgedreven tot boven de standaard early adopter-belasting, terwijl de algehele prestaties nominaal op één lijn liggen met DDR4.
Standaard DIMM's hebben altijd geheugenchips in veelvouden van 8. Sommige DIMM's hebben in plaats daarvan veelvouden van 9. Die specifieke DIMM heeft ECC (Fout bij het corrigeren van code) geheugen. De extra geheugenchip wordt gebruikt voor pariteitscontrole. Dit wordt over het algemeen niet ondersteund op consumentenhardware, omdat het bedoeld is voor apparaten waarop fouten in geheugencorruptie onaanvaardbaar zijn. Wetenschappelijke simulaties mogen bijvoorbeeld geen fouten uit het geheugen hebben. Evenzo gebruiken vliegtuigvluchtsystemen ECC-geheugen, omdat hun grotere hoogte de achtergrondstraling als gevolg van kosmische straling aanzienlijk verhoogt, wat het risico op fouten vergroot.
Conclusie
DIMM is al bijna drie decennia de standaardterm voor een RAM-stick. Strikt verwijst het naar RAM-connectoren met functioneel verschillende pinnen aan weerszijden van de connector. De werkelijke vormfactor is in de loop der jaren veranderd, hoewel nieuwe generaties altijd zorgvuldig zijn ontworpen om fysiek onverenigbaar te zijn. Dit klinkt misschien als een goedkope manier om consumenten nieuwe hardware te laten kopen. In werkelijkheid beschermt het gebruikers echter gewoon tegen het braden van incompatibele hardware.