Op 16 augustus 1995 lanceerde Microsoft voor het eerst zijn webbrowser, Internet Explorer. Het heeft de codenaam O'Hare (naar de luchthaven) en is officieel vernoemd naar Windows Explorer en, nou ja, naar internet.
Maar dit was niet zomaar een release. De lancering maakte niet alleen duidelijk wat de plannen van Microsoft waren met het groeiende internet, maar ook de manier waarop het daarmee omging Internet Explorer bracht het in de problemen met het ministerie van Justitie (DOJ), waardoor het bijna gedwongen werd zich in twee bedrijven op te splitsen. En er is veel veranderd sinds 1995. Dus tegen de tijd dat het met pensioen ging en werd vervangen door Microsoft Edge Windows 11, werd Internet Explorer teruggebracht tot bekend als een Google Chrome-installatieprogramma.
Het begon met Spyglass
Internet Explorer heeft de reputatie een eigen browser te zijn van een concurrentiebeperkende technologiegigant, maar begon zijn leven eigenlijk als een gelicentieerde browser van een concurrentiebeperkende technologiegigant. Het was gewoon een vernieuwde browser van Spyglass.
Microsoft heeft ook voor zichzelf een mooie deal uitgewerkt. Het betaalde Spyglass vooraf $ 2 miljoen, met het plan om een extra vergoeding te betalen voor elk exemplaar van Internet Explorer dat het verkocht. Helaas vertelde Spyglass niet dat het daar nooit plannen voor had verkopen zijn nieuwe browser. Internet Explorer zou altijd gratis zijn en uiteindelijk gebundeld met Windows 95 en Windows 98.
Helaas heeft Microsoft Spyglass niet verteld dat het daar nooit plannen voor had verkopen zijn nieuwe browser.
Zoals te verwachten was, klaagde Spyglass hiervoor uiteindelijk Microsoft aan en kreeg nog eens $ 8 miljoen uit de deal. Vreemd genoeg was dat alleen voor de Windows 95-versie. Het bedrijf moest sowieso opnieuw onderhandelen om het beschikbaar te maken voor Windows 3.1 en Mac.
Pas een aantal versies later werd Internet Explorer feitelijk een browser die van de grond af aan door Microsoft werd gebouwd.
De internetvloedgolf
Eerder dat jaar schreef CEO Bill Gates echter een van de beroemdste bedrijfsmemo's van Microsoft in zijn geschiedenis. Het heet The Internet Tidal Wave, en hier verklaarde Gates, na het jarenlang te hebben genegeerd, dat internet inderdaad de toekomst was – niet alleen voor het bedrijf maar voor iedereen. En veel van die filosofie werd gebruikt bij het creëren en uitbrengen van Internet Explorer, vooral met betrekking tot wat Gates verklaarde als de grootste concurrent van Microsoft. In de memo werd gesteld dat Netscape als een belangrijke concurrent moest worden beschouwd.
Ja, het is bekend dat Microsoft veel problemen heeft gehad door Internet Explorer met Windows te bundelen, maar dat was niet het geval zojuist voor bundelsoftware. De DOJ moest bewijzen dat Microsoft het niet deed voor het voordeel van zijn klanten, maar om een concurrent schade toe te brengen, en dat gebeurde ook. Er waren talloze documenten die dit bewezen, inclusief de memo. Eerlijk gezegd was Microsoft zo vervuld van eigen hoogmoed dat het nooit verlegen was over wat het deed. Zelfs in de Windows-licentieovereenkomst voor pc-fabrikanten mochten ze Netscape niet met hun pc's bundelen. Internet Explorer was de enige browser die bij Windows mocht worden geleverd.
De DOJ moest bewijzen dat Microsoft het niet deed voor het voordeel van zijn klanten, maar om een concurrent schade toe te brengen, en dat gebeurde ook.
Maar Microsoft wilde ook dat internet op de een of andere manier zijn weg zou vinden naar al zijn producten, zelfs software als Office. Het bedrijf wilde open webtechnologieën 'omarmen en uitbreiden', een praktijk die nu bekend staat als 'omarmen, uitbreiden, uitdoven', gezien het concurrentiebeperkende gedrag van Microsoft achteraf gezien. Eén van deze plaatsen was bij Java, waarvoor het een licentie had van Sun Microsystems. Destijds zou Java het volgende grote ding op internet worden, en naast Netscape was dit het andere grote ding dat Microsoft als concurrent zag. Java was bedoeld om ontwikkelaars in staat te stellen één app te maken die overal kon draaien, iets dat de alleen-Windows-mentaliteit bedreigde.
Dus Microsoft omarmde Java en breidde het uit. Het maakte Visual J++ een onderdeel van de Visual Studio-suite met ontwikkeltools. Met J++, vergelijkbaar met C++, wordt J+1 bedoeld. Je zou alle gewenste Java-code kunnen schrijven met J++, maar je zou ook wat Windows-specifieke functionaliteit aan de mix kunnen toevoegen. Andere technologieën die uit dit kortstondige tijdperk van het omarmen van open standaarden voortkwamen, waren JScript (Microsoft's versie van JavaScript), VBScript en ActiveX.
Dat gezegd hebbende, heeft deze licentieovereenkomst de problemen van Microsoft alleen maar groter gemaakt toen er onderzoeken naar monopolistische praktijken werden gestart.
Internet Explorer bundelen met Windows
Hoe verliepen de Internet Explorer-plannen van Microsoft? Nou, versie 1.0 was nog niet op tijd klaar voor Windows 95 RTM, dus het plan om de browser met het besturingssysteem te bundelen was nog niet gerealiseerd. Het duurde even voordat Windows-versies met Internet Explorer kwamen, en toen was er een aparte versie die voor Windows NT werd gemaakt. (Houd er rekening mee dat gewone DOS-gebaseerde Windows en Windows NT parallel werden verkocht tot de release van Windows XP in 2001.)
Internet Explorer 1 en 2 werden vrijwel universeel gehaat, en 3.0 was degene die Spyglass volledig liet vallen. Op dat moment kreeg Internet Explorer licentieovereenkomsten voor producten als AOL, en het team dat ooit uit zes mensen bestond, telde nu in de duizenden. Niet alleen had Microsoft de macht om Internet Explorer voor meer gebruikers beschikbaar te maken, maar het was technologisch superieur tegen de tijd dat IE 4.0 uitkwam. Er hing een teken aan de muur voor Netscape, en Microsoft had de aandacht van de DOJ getrokken.
Na een antitrustproces werd geoordeeld dat Microsoft als monopolie opereerde, en dit werd bevolen om op te splitsen in twee bedrijven, een die besturingssystemen maakt en een andere die andere maakt software. Dit werd in hoger beroep vernietigd. Later werd Microsoft gedwongen een browserkeuzescherm te tonen aan gebruikers in Europa, en uiteindelijk raakte Internet Explorer aanzienlijk achter in populariteit naarmate meer gebruikers Google Chrome adopteerden.