SATA iki farklı şeydir: fiziksel bir bağlayıcı standardı ve bir mantıksal iletişim veriyolu. SATA ilk tasarlandığında ikisi birbirine bağlıydı. Aslında, fiziksel SATA konektörü yalnızca mantıksal SATA veri yolunu kullanabilir. Ancak, SATA veri yoluna daha yeni fiziksel konektörler üzerinden erişilebilir. Bu yazıda her ikisini de ele alacağız.
SATA Veri Yolu
Hesaplamada, mantıksal bir veri yolu, verileri aktarmak için bir iletişim protokolüdür. SATA, Seri AT Eklentisi anlamına gelir. AT teknik olarak patent ihlallerinden kaçınmak için kullanılan bir kısaltma değildir. Daha sonra PATA olarak yeniden adlandırılan IBM'in önceki Gelişmiş Teknoloji Eklentisi (ATA) standardını temel alır. P, Seri veri yolundan ayırt etmek için Paralel anlamına gelir. SATA protokolü ilk olarak 2003 yılında standardize edilmiştir.
SATA protokolünün ilk nesli, 1.5 Gbs bant genişliğini destekledi. Bu, genel giderler dikkate alınarak 150 MB'a kadar kullanılabilir bant genişliğine izin verdi. Yüksek hızlı HDD'ler aslında bu aktarım hızlarını aşabilir. SATA II, desteklenen bant genişliğini iki katına çıkardı, ardından SATA III bant genişliğini iki katına çıkararak 6 Gb'ye çıkardı. Bu, herhangi bir HDD'nin yeteneklerini aşar ancak SATA aracılığıyla bağlanan SSD'ler için sınırlayıcı bir faktör olabilir.
SATA Bağlayıcı
SATA protokolü yeni bir konektörle, bir çift konektörle geldi: biri veri için, diğeri güç için. Her iki konektör de uzun ve incedir ve doğru şekilde bağlandıklarından emin olmak için uçlarında küçük bir L şekli bulunur. Güç konektörü, veri konektöründen daha geniştir, bu da ayırt edilmesini kolaylaştırır. Güç kablosu doğrudan PSU'dan sürücüye takılır. Buna karşılık, veri kablosu sürücüyü ana karta bağlayacaktır.
Diğer Konnektörler
SATA standardına dahil edilen az sayıda ikincil konektör vardır. Ancak çoğu kısa ömürlüydü ve modern cihazlarda bulunamadı. SATA standardının dışında, fiziksel M.2 konektörü, SATA veri yolu üzerinden veri aktarımını destekler. M.2 SSD'leri satın alırken, SSD'nin bir SATA veya NVMe sürücüsü olup olmadığını iki kez kontrol etmek önemlidir.
Herhangi bir M.2 SSD, NVMe veya SATA üzerinden bağlanıyorsa aktif olarak reklam vermelidir. Olmazsa, bir geri dönüş yöntemi var. M.2 konektör standardı, anahtarlar olarak adlandırılan diğer kullanım durumları için farklı kesimler tanımlar. NVMe M.2 sürücülerinde yalnızca bir M anahtarı bulunur.
SATA M.2 sürücüleri bir B anahtarı kullanır, ancak çoğu M.2 SATA sürücüsünde ayrıca bir M anahtarı kesilir. M tuşu, sağdan beş pimden sonra bir kesime sahiptir. B tuşu, soldan 6 pinden sonra kesime sahiptir. Çoğu M.2 SATA sürücüsünün her iki anahtarı da kesilmiştir, bu da onları tanımlamayı kolaylaştırır.
Bir M.2 konektörü üzerinden bakıldığında anahtar, yuvanın hangi veriyoluna bağlı olduğunun görsel bir göstergesidir. Tipik olarak, yüksek hızlı bağlantı için NVMe veri yoluna bağlanır. Ancak B tuşuyla veriler bunun yerine SATA veri yolu üzerinden çalışır. Bu, standart SATA bağlantısıyla aynı sınırlamalara sahiptir ve herhangi bir ekstra bant genişliğini desteklemez.
Herhangi bir M.2 yuvası, hangi veriyoluna bağlandığına bağlı olarak yalnızca tek bir anahtar kesmesine sahip olacaktır. Bu, bir NVMe M.2 SSD'yi bir SATA M.2 bağlantı noktasına yanlışlıkla bağlamayı imkansız hale getirir. Çift anahtarlı SATA SSD, fiziksel olarak bir NVMe M.2 yuvasına takılabilirken, yine de SATA aktarım hızlarıyla sınırlıdır. Ek olarak, bu standart dışı olacaktır ve BIOS tarafından desteklenmeyebilir.
Modern Bir Bilgisayarda SATA Neye İyi Gelir?
SATA, öncelikle söz konusu verilerin yazılması ve okunmasının zamana duyarlı olmadığı verileri depolamak için kullanışlıdır. Bu, görüntüler, nispeten düşük çözünürlüklü videolar veya okuma/yazma süresinin nispeten kısa bir patlama halinde olduğu standart belgeler için işe yarayabilir. Veya gerçek zamanlı kullanım için gereken aktarım hızı, SATA bağlantısı üzerinden sürücünün bant genişliği kısıtlamalarının altındadır.
Örneğin, bir kelime belgesini kaydetmek istediğinizi varsayalım. Bu durumda, okunacak veya yazılacak veri miktarı o kadar küçüktür ki, SATA'nın nispeten yavaş hızı sorun olmaz. Benzer şekilde, 720p 30fps video izlemek veya kaydetmek için gereken bit hızı, SATA bağlantısının maksimum veri hızından daha düşüktür.
Hız önemli bir faktör olduğunda veya önemli aktarımların gerçekleşmesi muhtemel olduğunda SATA ideal değildir. Örneğin, 4K 60fps video çekimini düzenlemek istediğinizi varsayalım. Bu durumda, SATA'nın sunduğu bant genişliği bunu gerçek zamanlı olarak yapmak için yeterli değildir. Veriler RAM ve VRAM'e yeterince hızlı yüklenemediğinden, video oyunlarında yükleme süreleri de SATA sürücülerinde daha yavaştır. Benzer şekilde, büyük sistem yedeklemeleri yapmak istiyorsanız, bunlar yavaş bir SATA bağlantısı üzerinden daha uzun sürer. Kritik olarak, SATA üzerinden bir yedekten geri yüklemek de daha uzun sürecektir.
Sonuçlar
Hız sınırlamaları nedeniyle SATA, eski bir bağlayıcı ve öncelikle HDD'ler için yararlı olan mantıksal bir standarttır. Erken SSD'ler, bağlayıcıyı zaten standart olduğu için kullandı ve bu da pazarın benimsenmesini kolaylaştırdı. Ek olarak, düşük teknolojik olgunluk seviyeleri nedeniyle erken SSD'ler modern sürücülerden çok daha yavaştı.
Daha sonra M.2 konektörü, giriş seviyesi SSD'ler için SATA veri yoluna bağlanma yeteneği sundu. Farklı Anahtar olarak adlandırılan fiziksel kesme, tüketiciyi en aza indirmek için SATA'da ve daha hızlı NVMe M.2 konektörlerinde kullanılır bilinç bulanıklığı, konfüzyon. Bu onları görsel olarak farklı ve bir dereceye kadar fiziksel olarak uyumsuz hale getirir. Ne düşünüyorsun? Yorumlarınızı aşağıya bırakmayı unutmayın.